19 kwietnia 1943 r. w getcie warszawskim rozpoczęło się powstanie, będące największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a także pierwszym wielkomiejskim powstaniem w okupowanej Europie.

Powstanie w getcie warszawskim – rys historyczny

Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 r. w momencie rozpoczęcia zarządzonej przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta w wigilię żydowskiego święta Pesach. Kiedy 2 tys. Niemców wkroczyło do getta, przeciwstawiło się im kilkuset młodych ludzi z Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW).

Powstanie jako silny opór zbrojny trwało trzy dni. W następnych dniach słabo uzbrojeni bojownicy ŻOB i ŻZW ukrywali się, próbując stawiać opór oddziałom SS, Wehrmachtu, policji bezpieczeństwa i formacjom pomocniczym. Niemcy palili dom po domu, szukali z psami schronów i wyprowadzali z nich ludzi na Umschlagplatz, a następnie wysyłali do obozów.

8 maja 1943 r. w schronie przy ul. Miłej 18 samobójstwo popełnił przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z grupą kilkudziesięciu bojowników. Nielicznym powstańcom udało się kanałami wydostać z płonącego getta.

16 maja, na rozkaz Jürgena Stroopa, komendanta policji i SS, Niemcy wysadzili wielką synagogę na ulicy Tłomackie, która znajdowała się w miejscu obecnego placu Bankowego. Było to symboliczne zakończenie likwidacji żydowskiej dzielnicy w okupowanej przez Niemców Warszawie.